Ngồi tại chá»— phần lá»›n thá»i gian, Ãt váºn động,
thưá»ng bỠăn sáng hoặc ăn các món chế biến sẵn, thá»±c đơn buổi trưa
không đa dạng... là nguyên nhân nảy sinh một loại bệnh ở giới nà y: bệnh
văn phòng.
Hình ảnh thưá»ng thấy trong giá» nghỉ cá»§a giá»›i “cổ cồn trắngâ€: lại tiếp tục ngồi! Ảnh: Hồng Thái
Äiểm danh bệnh văn phòng
Các nhóm bệnh vá» cÆ¡ xương khá»›p: Má»i
cổ, đau lưng, đau khớp, hội chứng vai gáy hoặc hội chứng ống cổ tay.
Nguyên nhân do tư thế ngồi, tư thế là m việc không phù hợp. Nhóm bệnh nà y
ban đầu có mức độ nguy hiểm thấp, nhưng gây khó chịu và giảm khả năng
váºn động, ảnh hưởng đến chất lượng cuá»™c sống và công việc. Nếu để lâu có
thể gây các biến chứng nặng ná» hÆ¡n, tháºm chà là tà n phế.
Các nhóm bệnh vỠtiêu hoá: Hội
chứng dạ dà y - tá trà ng, rối loạn tiêu hoá. Nguyên nhân chÃnh là áp lá»±c
công việc, căng thẳng trong môi trưá»ng là m việc và thói quen ăn uống
không hợp lý vá» giá» giấc, Ãt uống nước. Nhóm bệnh nà y, khi khởi phát,
cần Ä‘iá»u trị ngay, nếu không diá»…n tiến sau nà y có thể nặng ná»: viêm loét
dạ dà y tá trà ng, tiêu chảy mạn, suy dinh dưỡng...
Nhóm bệnh đưá»ng hô hấp:
Cảm cúm, viêm hô hấp trên, dưới. Nguyên nhân thưá»ng do sá»± phân phối máºt
độ nhân viên trong phòng là m việc chưa hợp lý (quá đông), không khÃ
trong phòng bị ô nhiễm, chênh lệch nhiệt độ giữa phòng máy lạnh và bên
ngoà i quá lá»›n... Nhóm bệnh nà y thưá»ng diá»…n ra cấp tÃnh, gây nhiá»u khó
chịu, cần được Ä‘iá»u trị sá»›m để cÆ¡ thể phục hồi và giảm khả năng lây lan
trong môi trưá»ng là m việc.
Nhóm bệnh mạn tÃnh không lây liên quan đến lối sống:
Thừa cân – béo phì, đái tháo đưá»ng, tim mạch, tăng huyết áp, rối loạn
mỡ máu, đột quỵ… Nguyên nhân chÃnh là lối sống tÄ©nh tại (ngồi tại chá»—,
Ãt váºn động, Ä‘i lại), chế độ dinh dưỡng không hợp lý (chế độ ăn không Ä‘a
dạng, hoặc dư năng lượng, nhiá»u béo Ãt rau, bá» bữa ăn bù…) gây mất cân
bằng vá» năng lượng ăn và o và năng lượng sá» dụng, dẫn đến ứ Ä‘á»ng mỡ trong
cơ thể gây rối loạn chuyển hoá. Thêm và o đó, hút thuốc lá, uống rượu
bia, hoặc áp lá»±c công việc gây nên sá»± căng thẳng thưá»ng xuyên, lâu ngà y
dẫn đến các rối loạn chuyển hoá. Nhóm bệnh nà y diễn tiến âm thầm nên khi
phát hiện thưá»ng có biến chứng Ä‘i kèm. Háºu quả cá»§a nhóm bệnh lý nà y khá
nặng ná»: suy tim, tháºn, mù loà , tà n phế tháºm chà tá» vong!
Phòng được không?
Äể khắc phục và phòng ngừa các chứng bệnh văn phòng, chúng ta cần có những hà nh động sau:
Xây
dá»±ng môi trưá»ng là m việc trong là nh (trong khả năng cá»§a mình), sắp xếp
lịch là m việc hợp lý, tránh để dồn là m tăng áp lực công việc lên mình.
Xây
dá»±ng lối sống năng động trong môi trưá»ng công việc: năng váºn động tại
chỗ hoặc đi lại (đi lấy đồ, photo tà i liệu, lấy giấy in, nước… trong khu
là m việc, đi cầu thang bộ thay cho thang máy khi phải lên xuống và i
tầng lầu). Hạn chế ngồi liên tục hai giá»; Ãt nhất sau má»—i hai giá» nên
tranh thá»§ đứng lên, Ä‘i lại, váºn động tay chân 10 – 15 phút. Tranh thá»§
thá»i gian ăn trưa để ra ngoà i tản bộ…
Lên lịch táºp thể dục định
kỳ, lá»±a chá»n hình thức thể dục phù hợp vá»›i Ä‘iá»u kiện sức khoẻ, thá»i gian
và tÃnh khả thi. Duy trì lịch táºp luyện, tránh bá» táºp.
Hạn chế dần rồi từ bỠnhững thói quen có hại: hút thuốc lá, uống rượu bia, ăn vặt, xem phim, chơi game…
Thiết láºp chế độ ăn uống là nh mạnh, khoa há»c:
- Lá»±a chá»n bữa ăn Ä‘a dạng nhưng cân đối và hợp lý vá»›i nhu cầu năng lượng cá»§a cÆ¡ thể.
- Hạn chế ăn các loại thá»±c phẩm nhiá»u chất béo (dầu mỡ): thức ăn nhanh (fast–food), thức ăn dạng chiên xà o;
- Nên chá»n ăn thức ăn dạng hấp, luá»™c.
- Thay đổi thói quen ăn mặn, không dùng thêm nước chấm (nước mắm, nước tương) khi ăn.
-
Tăng cưá»ng ăn thêm rau, cá»§, quả để tăng cưá»ng chất xÆ¡ cho cÆ¡ thể. Nếu
bữa ăn trưa tại văn phòng Ãt rau, thì bữa chiá»u nên tranh thá»§ “ăn bùâ€.
Ä‚n nhiá»u rau rất có lợi cho sức khoẻ vì ngoà i tác dụng nhuáºn trưá»ng
phòng chống táo bón (bệnh lý hay gặp ở giới văn phòng), cũng góp phần
giúp giảm cân, phòng tránh được các bệnh mạn tÃnh không lây.
- Nếu có thói quen ăn bữa phụ, thì nên chá»n những loại thá»±c phẩm như sữa tươi tách béo, trái cây Ãt ngá»t, yaourt.
-
Ä‚n đủ bữa, thu xếp thá»i gian cho bữa ăn sáng vì đây là bữa ăn quan
trá»ng nhất trong ngà y, nó giúp cung cấp và tăng cưá»ng năng lượng cho cả
một ngà y là m việc và hoạt động dà i.
- Tránh tình trạng bỠbữa rồi ăn bù.
-
Tránh tá»± ép mình và o má»™t chế độ ăn kiêng không hợp lý để giảm cân mÃ
không tham vấn chuyên gia dinh dưỡng vì dễ gây tình trạng thiếu hụt chất
dinh dưỡng cho cơ thể như vitamin và muối khoáng.
Uống đủ nước
để cÆ¡ thể duy trì được các hoạt động và giúp thanh lá»c cÆ¡ thể. Má»—i ngà y
nên uống 1,5 - 2 lÃt, tuỳ thuá»™c thá»i tiết và mức độ váºn động, công
việc. Táºp thói quen uống nước thưá»ng xuyên, tránh đợi đến khi có cảm
giác khát hay khô miệng mới uống vì lúc đó cơ thể đã bị thiếu nước rồi.