NgÆ°á»i
Việt vẫn quen gá»i "ăn tết" chứ không phải nghỉ tết, chÆ¡i tết hay thưởng
tết... có lẽ vì ẩm thá»±c là má»™t yếu tố quan trá»ng của ngà y tết cổ truyá»n.
Mâm cá»— tết của ngÆ°á»i Hà Ná»™i thể hiện sá»± tinh tế, đặc sắc riêng của văn
hóa ẩm thực nơi đây.
1.Bánh chưng
Nguyên liệu để gói bánh thÆ°á»ng là lá dong tÆ°Æ¡i, chá»n lá dong rừng bánh
tẻ, to bản, Ä‘á»u nhau, không bị rách, mà u xanh mÆ°á»›t. Gạo nếp nguyên liệu
chÃnh của món bánh được chá»n lá»±a kỹ cà ng từ những loại nếp ngon thượng
hạng hạt to, tròn dẻo Ä‘á»u, vừa má»›i thu hoạch má»›i tạo mùi vị thÆ¡m ngon
cho bánh. Äáºu xanh được lá»±a chá»n công phu phải là loại hạt tròn, lòng
và ng nguyên hạt thì bánh má»›i ngon và đẹp mắt. Thịt heo phải chá»n thịt ba
rá»i để bánh không quá khô mà lại có vị béo Ä‘áºm Ä‘Ã . Gia vị có các loại
hạt tiêu, hà nh củ dùng để ướp thịt là m nhân, muối dùng để trộn và o gạo,
Ä‘á»— xanh và ướp thịt. Äặc biệt thịt Æ°á»›p không dùng nÆ°á»›c mắm vì bánh sẽ
chóng bị ôi, thiu.
Bánh sau khi gói sẽ Ä‘em luá»™c trong thá»i gian dà i thÆ°á»ng trên 10 tiếng,
phải để lá»a liu riu, bánh má»›i ngon. Khi lấy bánh ra các hạt gạo má»m nhừ,
vị thÆ¡m bùi, béo của Ä‘á»— xanh và thịt chan hòa, ngấm và o nhau, trở
thà nh hương vị độc đáo mang một triết lý sống chan hòa, hòa đồng của dân
tá»™c ta.
2.Xôi gấc.
NgÆ°á»i thủ đô chuẩn bị cá»— tết rất cầu kỳ, theo đúng quy cách, đủ lệ, đủ
món. Äặc biệt, trên mâm cá»— tất niên luôn có má»™t Ä‘Ä©a xôi gấc nhÆ° thể hiện
mong Æ°á»›c được nhiá»u may mắn trong năm má»›i.
3.Thịt gà luộc
Thức ăn ngà y tết bao giá» cÅ©ng được gia đình coi trá»ng. Thịt gà được dùng
trong ngà y năm má»›i phải là thịt gà trống thiến và được là m sẵn từ chiá»u
30 (vì ngÆ°á»i Việt ta kiêng sát sinh và o ngà y mồng 1 và năm má»›i).
ÄÄ©a thịt gà luá»™c chặt ra bà y lên Ä‘Ä©a phải úp ngược để mà u và ng của da gà lá»™ ra má»›i là đúng kiểu.
4. Thịt đông
Thịt đông, dễ nấu và dễ ăn, cũng là thịt nhưng không quá ngấy, chế biến
món nà y Ä‘Æ¡n giản không cầu kỳ nhÆ° những món Tết truyá»n thống khác.
Nguyên liệu chÃnh có thể là thịt heo nạc chân giò, má»c, thịt gà đi kèm
vá»›i nấm mèo, nấm đông cô, nấm rÆ¡m,cà rốt, củ cải, hà nh tây… Tùy ý thÃch
ngÆ°á»i nấu, nhÆ°ng nguyên liệu không thể thiếu cho món thịt đông là da
heo. Trong quá trình ninh thịt phải canh lá»a và vá»›t bá»t để nÆ°á»›c được
trong dù là thịt gà hay thịt heo. Nguyên tắc nêm nếm thịt đông là nêm
lạt, chút muối, chút Ä‘Æ°á»ng, tà tiêu là đủ tạo vị ngá»t thanh của nÆ°á»›c
dùng.
5. Giò, chả
Äối vá»›i ngÆ°á»i HN, trong mâm cá»— ngà y Tết từ xÆ°a đến nay, Ä‘Ä©a giò, Ä‘Ä©a chả
luôn giữ vị trà mỹ vị và đã trở thà nh món ăn không thể thiếu. Äịa
phương nổi tiếng vỠnghỠgiò chả của Hà Thà nh phải kể đến Ước Lễ (Tân
Ước, Thanh Oai).
6. Nem rán
Mâm cỗ tất niên của gia đình Hà Nội không thể thiếu món nem rán bên cạnh
các món truyá»n thống. Nem gồm có thịt lợn băm nhá», trá»™n vá»›i trứng, má»™c
nhĩ và nấm hương, thêm chút miến hay một chút giá, cuốn lại bằng bánh đa
gạo, sau đó rán lên.
7. Dưa hà nh
Äây là má»™t trong ba món ẩm thá»±c không thể thiếu ngoà i thịt mỡ và bánh chÆ°ng xanh nhÆ° câu ca dao lÆ°u truyá»n.
Nguyên liệu chÃnh là hà nh già , để vá» cắt Ä‘uôi, chừa lại rá»…, sau đó ngâm
hà nh và o nước tro trong 2 ngà y 2 đêm để chắc củ và cho hà nh bớt hăng.
Tiếp theo, vớt hà nh ra, cắt bỠrễ, lột vỠrồi xếp hà nh và o khạp, rải
muối, bá» má»™t lá»›p mÃa chẻ má»ng, rồi đến lá»›p hà nh, từng lá»›p nhÆ° thế, cuối
cùng gà i lại bằng những vỉ tre. Sau 2 tuần, có thể lấy hà nh ra rá»a bằng
nÆ°á»›c ấm rồi cho và o keo thủy tinh, cho nÆ°á»›c dấm Ä‘Æ°á»ng nấu sôi, để nguá»™i
và o. Khoảng 3 ngà y là ăn được.
8. Các món canh
Bát canh trong mâm cỗ tết Hà Thà nh khá phong phú.
Trong mâm cỗ cúng sáng mồng một, không thể thiếu bát măng lưỡi lợn ninh
với móng giò, giò tai, bát canh bóng nấu với tôm he, miến nấu lòng gà ,
bên trên có và i cá»ng rau thÆ¡m trồng ở là ng Láng, bát má»c nấu. Má»—i gia
đình có thể lá»±a chá»n những loại canh phù hợp vá»›i sở thÃch và nhu cầu của
mình.
|
Top