Các
nhà khoa há»c vừa tạo được ra loại “laser sống†đầu tiên trên thế giá»›i
có khả năng tạo ra chùm tia laser sá» dụng trong tÆ°Æ¡ng lai để kÃch hoạt
thuốc chữa bệnh trong cÆ¡ thể con ngÆ°á»i.
Nhóm
các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Wellman vá» y há»c lượng tá» thuá»™c TrÆ°á»ng
đại há»c Harvard, Mỹ, đã sá» dụng má»™t tế bà o tách từ tháºn ngÆ°á»i và dùng
kỹ thuáºt gen là m cho nó có khả năng tạo ra ánh sáng giống nhÆ° con sứa vÃ
chiếu và o nó chùm ánh sáng mà u xanh da trá»i. Kết quả từ tế bà o nà y phát
ra chùm tia laser mà u xanh lục mà mắt ngÆ°á»i có thể nhìn thấy được.
Äể tạo ra chùm tia laser cần phải có má»™t bá»™ pháºn khuyếch đại ánh sáng và hệ thống gÆ°Æ¡ng để táºp trung há»™i tụ nguồn ánh sáng.
Các loại tia laser thông thÆ°á»ng được tạo
ra từ những năm 50 của thế ká»· trÆ°á»›c bằng cách sá» dụng các loại váºt liệu
tổng hợp nhÆ° các chất khÃ, tinh thể và ch ất nhuá»™m mà u để khuyếch đại
xung lượng tỠ(photon).
Tuy nhiên, giáo sư Seok-Hyun Yun và đồng
nghiệp Malte Gather đã dùng chất protein huỳnh quang xanh (green
fluorescent protein - GFP) vẫn thÆ°á»ng dùng để tạo ra hiện tượng phát
quang sinh há»c (bioluminescent) nhÆ° ở sứa để là m váºt liệu khuyếch đại.
Nhóm nhà khoa há»c nà y dùng kỹ thuáºt gen
giúp cho các tế bà o gốc lấy từ tháºn ngÆ°á»i có khả năng tao ra GFP. Sau
đó, hỠđặt má»™t tế bà o có kÃch thÆ°á»›c khoảng 15-20 micrômét (15-20 phần
triệu của mét) và o giữa hai gÆ°Æ¡ng cách nhau 20 micrômét và chiếu xung
ánh sáng mà u xanh da trá»i và o tế bà o nà y.
Ngay láºp tức ngÆ°á»i ta thấy má»™t chùm tia
laser mà u xanh lục mà mắt thÆ°á»ng có thể nhìn thấy được phát ra từ tế
bà o. Mặc dù chùm tia laser nà y chỉ tồn tại trong và i phần tỷ giây, song
rất dá»… phát hiện, và nó mang những thông tin có Ãch vỠđặc tÃnh của tế
bà o. Tế bà o nà y cũng không bị hư hại do thà nghiệm.
Hai ông Yun và Gather nháºn thấy hình
dáng bên ngoà i của tế bà o có tác dụng nhÆ° các thấu kÃnh phản xạ ánh sáng
tạo ra bức xạ laser với năng lượng ở mức thấp hơn mức cần thiết để tạo
ra laser truyá»n thống bằng các váºt liệu tổng hợp để khuyếch đại các xung
lượng tá».
Kỹ thuáºt trên có ý nghÄ©a quan trá»ng
trong nghiên cứu khoa há»c cÅ©ng nhÆ° lÄ©nh vá»±c y há»c. Bởi ngÆ°á»i ta có thể
khiến các tế bà o phát ra tia laser để nghiên cứu tốt hÆ¡n đặc tÃnh của tế
bà o và thà nh phần của chúng.
NgÆ°á»i ta hy vá»ng tá»›i thá»i Ä‘iểm nà o đó
các bác sÄ© có thể áp dụng kỹ thuáºt trên để tạo các chùm tia laser bên
trong cÆ¡ thể con ngÆ°á»i để khiến các mô tế bà o ung thÆ° phát ra tia laser
từ sâu bên trong cơ thể thay vì chiếu tia laser từ bên ngoà i và o như
hiện nay nhằm nghiên cứu chúng và tìm ra cách chữa trị hiệu quả.