Tôi năm nay đã ngoà i 50 tuổi, thá»i gian gần đây tôi thưá»ng xuyên bị
thức giấc sá»›m, cứ độ 3 – 4 giá» sáng là tôi đã dáºy và không thể ngá»§ được
tiếp. Xin há»i tôi bị thức giấc sá»›m như váºy là do đâu, có thuốc gì chữa
trị được cho chứng bệnh nà y? Lê Hoà ng Long (Bình Thạnh – TP. Hồ Chà Minh)
Trả lá»i:
Thức dáºy sá»›m cÅ©ng là má»™t dạng cá»§a mất ngá»§. Mất ngá»§ là ngá»§ Ãt hÆ¡n bình
thưá»ng trên 2 giá» má»—i ngà y. Và dụ má»™t ngưá»i trước đây ngá»§ được 8 giá»
má»—i ngà y, giá» chỉ còn ngá»§ được 4 giá». Mất ngá»§ có 3 loại:
- Mất ngá»§ đầu giấc (khó và o giấc ngá»§) hay gặp ở ngưá»i trẻ tuổi.
- Mất ngủ giữa giấc (thức giấc giữa chừng và khó ngủ lại).
- Mất ngá»§ cuối giấc (dáºy sá»›m và không ngá»§ lại được) hay gặp ở ngưá»i trung niên và ngưá»i già .
Mất ngủ cuối giấc hay gặp trong các bệnh sau:
- Mất ngủ tiên phát, ngoà i triệu chứng mất ngủ, bệnh nhân không có bất
kỳ má»™t triệu chứng gì khác. Há» vẫn cảm thấy khá»e mạnh, trà nhá»› và chú ý
tốt, khả năng lao động không bị ảnh hưởng. Những ngưá»i nà y thưá»ng hÆ¡i
hưng phấn vỠbuổi tối nên khó và o giấc ngủ.

Các bệnh nhân cá»§a chứng mất ngá»§ cuối giấc thưá»ng khó và o giấc ngá»§, thức dáºy sá»›m và rất khó ngá»§ lại (ảnh minh há»a)
Khi xem ti vi, Ä‘á»c báo buổi tối thì há» hay ngá»§ gáºt, nhưng khi và o đến
giưá»ng để ngá»§ thì há» lại không ngá»§ được. Các bệnh nhân nà y thưá»ng khó
và o giấc ngá»§, thức dáºy sá»›m và rất khó ngá»§ lại. Bệnh kéo dà i Ãt nhất 1
tháng nhưng thưá»ng kéo dà i trong nhiá»u năm. Bệnh mất ngá»§ tiên phát cần
Ä‘iá»u trị bằng thuốc chống trầm cảm 3 vòng (amitriptylin) hoặc Ä‘a vòng
(mirtazapin) trong thá»i gian tối thiểu 18 tháng.
- Trầm cảm, ngoà i mất ngá»§, bệnh nhân còn có Ãt nhất 5 trong số các triệu
chứng sau: nét mặt buồn bã, mất gần hết các hứng thú và sở thÃch, chán
ăn (dẫn đến sút cân), mệt má»i (nhất là buổi sáng), chú ý và trà nhá»› kém,
bi quan chán nản và tự ti, lo lắng vô cớ, ý nghĩ muốn chết. Bệnh phải
kéo dà i Ãt nhất 2 tuần, nhưng thưá»ng kéo dà i 9 tháng, nhiá»u trưá»ng hợp
(nhất là vá»›i ngưá»i già ), bệnh kéo dà i suốt Ä‘á»i.
Äiá»u trị trầm cảm cần dùng thuốc chống trầm cảm. Nên ưu tiên dùng các
thuốc chống trầm cảm má»›i như sertralin, paroxetin, mirtazapin… Thá»i
gian Ä‘iá»u trị cần kéo dà i tối thiểu 1 năm, vá»›i các bệnh nhân trên 45
tuổi thì phải Ä‘iá»u trị bằng thuốc chống trầm cảm suốt Ä‘á»i.
Do bác không cung cấp đủ các thông tin vỠbệnh của mình nên tôi không
thể trả lá»i chÃnh xác bệnh cá»§a bác. Mong bác đối chiếu vá»›i các tiêu
chuẩn nói trên để sơ bộ định hướng bệnh của mình.
TS. Bùi Quang Huy (Chủ nhiệm Khoa Tâm thần Bệnh viện 103)
Theo Sức khá»e & Äá»i sống