Cách phòng ngừa bệnh cao huyết áp

HA là gì?

HA là áp suất Ä‘á»™ng mạch được tạo bởi sức đẩy của tim và sức ép của thành Ä‘á»™ng mạch. HA thường được tượng trÆ°ng bằng hai chỉ số (thí dụ 120/80 Ä‘Æ¡n vị là mmHg), số trên (120) gọi là HA tâm thu, biểu hiện lá»±c đẩy từ tim khi tim co bóp đẩy máu Ä‘i; số dÆ°á»›i (80) gọi là HA tâm trÆ°Æ¡ng, biểu hiện trÆ°Æ¡ng lá»±c của thành mạch. Khi nào thì gọi là cao HA? Khi Ä‘o HA, muốn có má»™t trị số tin cậy, người được Ä‘o phải nghỉ ngÆ¡i 10 – 15 phút trÆ°á»›c khi Ä‘o và thường Ä‘o HA ở tay trái.

Trị số HA bình thường của mỗi người thay đổi tùy theo lứa tuổi

- HA tâm trương (số dưới) bình thường là từ 84-89; 90-104 là hơi cao và từ 105 trở lên là cao.

- HA tâm thu (số trên) bình thường là từ 120-139; 140-159 là hơi cao và 160 trở lên là cao.

- Dưới 40 tuổi, HA 145/80; dưới 50 tuổi, HA 150/80; dưới 60 tuổi HA 160/ 90 và trên 60 tuổi, HA 165/95 được coi là có khuynh hướng cao.

Những yếu tố ảnh hưởng đến trị số HA

Thỉnh thoảng, nếu thấy HA thay đổi và có khuynh hÆ°á»›ng tăng thì khoan lo, vì có nhiều yếu tố trong cuá»™c sống ảnh hưởng đến trị số của HA nhÆ° lo nghÄ©, cảm xúc mạnh, bị stress, vận Ä‘á»™ng nhiều, dùng nhiều chất kích thích… Ngoài ra, theo thời gian, người càng cao tuổi HA càng có khuynh hÆ°á»›ng tăng lên do Ä‘á»™ng mạch bị xÆ¡ vữa, kém đàn hồi.

Chế độ ăn uống cho người bị cao HA

Việc sử dụng thuốc trị cao HA phải do BS chỉ định nhưng một vấn đề khác cũng cần đặt ra, đó là làm giảm yếu tố nguy cơ cao HA do ăn uống. Vì thế, chế độ dinh dưỡng thích hợp là cần thiết.

- Thông thường nên ăn 3 bữa/ngày, không nên ăn vặt.

- Tránh thức ăn chiên xào, hạn chế mỡ, nhất là mỡ động vật. Tốt nhất là sử dụng thực phẩm hấp, luộc.

- Tránh các chất kích thích như trà, cà phê, thuốc lá…

- Nên ăn nhiều rau quả xanh để cung cấp chất xơ cho cơ thể, dùng dầu thực vật thay mỡ… và các sản phẩm từ ngũ cốc, trái cây, sản phẩm từ sữa…

- Trong các loại thịt thì ưu tiên cá, sau đó đến thịt gia cầm, cuối cùng mới đến thịt bò, heo, cừu.

- Hạn chế ăn muối, các nước chấm mặn, các thực phẩm giàu natri như: tôm khô, trứng vịt muối, chanh muối, thịt chà bông…

Bỏ thói quen xấu

- Ngưng hút thuốc: là biện pháp hữu hiệu nhất để phòng ngừa cả bệnh tim mạch lẫn không tim mạch ở người cao HA.

- Bớt uống rượu: có những bằng chứng cho thấy, có mối tương quan chặt chẽ giữa uống rượu, HA và tỷ lệ bệnh cao HA trong cộng đồng. Ngoài ra, rượu làm giảm tác dụng của thuốc hạ HA. Những người này cần lưu ý, nếu uống nhiều rượu sẽ gia tăng nguy cơ bị tai biến mạch máu não.

- Tăng hoạt Ä‘á»™ng thể lá»±c: giảm bá»›t béo phì, người sống tÄ©nh tại cần tập thể dục đếu đặn ở mức vừa phải nhÆ° Ä‘i bá»™ nhanh hoặc bÆ¡i lá»™i trong vòng 30 –45 phút, 3-4 lần/tuần. Các hoạt Ä‘á»™ng thể dục này hiệu quả hÆ¡n chạy hoặc nhảy và có thể làm giảm HA tâm thu từ 4- 8mmHg. Các tập luyện nặng nhÆ° cá»­ tạ có tác dụng làm tăng HA, vì vậy nên tránh.